Over tandplak
Tanden in de mond zijn bedekt met een biofilm, tandplak. Dat is eerst een zachte dunnen laag van bacteriën, dode cellen en etensresten die op de tanden wordt afgezet. In ongeveer 24 uur nadat de tand is schoon gemaakt wordt de plak gevormd. Tandplak die niet wordt verwijderd, verhardt na ongeveer 3 dagen en is dan niet meer makkelijk te verwijderen met een tandenborstel. De plak is dan veranderd in tandsteen.
Tandplak bevat veel soorten bacteriën. Als tandplak niet wordt verwijderd dan ontstaat cariës en gingivitis. Door dagelijks tandplak te verwijderen kunnen de meeste mondziekten worden voorkomen.
Caries ontstaat doordat mutans streptokokken in de tandplak suikers omzetten in zuren. Als er vaak zoetigheid gegeten wordt zijn deze bacteriën in het voordeel en dan kunnen bacteriën uit deze groep snel in aantal toenemen. Mutans streptokokken zetten de suikers in ons eten om in zuren dat het tandweefsel langzaam oplossen, zo ontstaan gaatjes. De hoeveelheid suiker die per keer gegeten wordt, is niet van belang. Het aantal keer per dag dat er zoetigheid gegeten wordt wel. Na herhaaldelijke zuuraanvallen kan er cariës ontstaan.
Fluoride maakt tanden sterker zodat het minder snel aangetast kan worden door zuren. Twee keer per dag tanden te poetsen met fluoride tandpasta, na het ontbijt en voor het slapen gaan, zorgt ervoor dat er voldoende fluoride in de mond komt.
Een aantal factoren die invloed hebben op de snelheid van het cariësproces zijn een slechte mondhygiëne waarbij niet alle tandplak wordt verwijderd, de aanwezigheid van plaatsen in het gebit waar plak moeilijk te verwijderen is, het eten en drinken van zure voeding en te weinig gebruik van fluoride.
Maatregelen om cariës te voorkomen zijn: dagelijks tandenpoetsen met fluoride tandpasta om de opgebouwde tandplak te verwijderen en het aantal keer dat zoetigheid gegeten wordt beperken.
Als door deze maatregelen cariës niet voldoende vermindert kan geprobeerd worden om de bacterieflora op de tanden te wijzigen met chloorhexidine. Het doel is dan dat de aantallen bacteriën die goed suikers kunnen omzetten in zuren, mutans streptokokken, te verminderen en dat daar andere bacteriën voor in de plaats komen. Hierdoor komt er minder zuur uit tandplak vrij.